معاون رییس‌جمهوری آمد؛ وزیر نه

حضور دکتر حسن هاشمی، در کابینه دولت یازدهم از همان اول پر سر و صدا بود. بعضی از نمایندگان می‌گفتند هاشمی سرمایه‌دار است، بیمارستان چشم‌پزشکی نور را دارد، کلینیک دارد، درد مردم را نمی‌داند و نباید وزیر شود. با این حال هاشمی، با کسب آراء چشم‌گیری از مجلس بر مسند وزارت بهداشت نشست. هاشمی، وزیر بهداشت که سرمایه‌اش را به جای برج‌سازی و پول‌شویی برای درمان درد مردم هزینه می‌کند، به تازگی کلینیک فوق‌تخصصی چشم‌پزشکی نور را هم راه‌اندازی کرده است؛ البته وزیر بهداشت در آیین گشایش این کلینیک حضور نداشت و مدیر عامل مجموعه نور به نمایندگی از او میزبان مهمانان آیین گشایش بود.

این کلینیک به عنوان مجهزترین کلینیک چشم پزشکی کشور و منطقه معرفی شده است که در 16 طبقه به ارایه خدمات درمانی سرپایی در شاخه چشم‌پزشکی می‌پردازد. در هر طبقه یک درمانگاه تخصصی و فوق‌تخصصی وجود دارد؛ درمانگاه‌هایی مانند قرنیه، شبکیه، انحرافات چشمی، اکولوپلاستی، گلوکوم، پیرچشمی، کم بینایی و زیبایی چشم و... .

برنامه‌ریزی دولت برای ساماندهی گردشگری سلامت

اگرچه وزیر بهداشت در این مراسم حضور نداشت، اما نماینده دیگری از دولت در این جمع حضور داشت؛ محمد علی نجفی، معاون رییس جمهوری و رییس سازمان گردشگری و میراث فرهنگی به این مراسم آمده بود تا به نمایندگی از دولت، از تلاش‌های بخش خصوصی برای ارایه خدمات درمانی مناسب قدردانی کرده باشد.

با این حال محور اصلی صحبت‌های نجفی در این مراسم درباره گردشگری سلامت بود. این‌طور که رییس سازمان گردشگری و میراث فرهنگی می‌گوید هر سال حدود 80,000 گردشگر سلامت به ایران می‌آیند تا از خدمات درمانی پزشکان ایرانی استفاده کنند: «ایران از نظر پزشکی، کیفیت خدمات درمانی، تجهیزات پزشکی و مقایسه هزینه‌های درمانی با بسیاری از کشورهای دیگر از اولویت‌های خوبی برخوردار است. باید از این ظرفیت بالای کشور به نحو مطلوب استفاده کنیم و با برنامه‌ریزی ایران را به عنوان یکی از کانون‌های ارایه خدمات درمانی و پزشکی به دنیا معرفی کنیم. در این صورت تعداد زیادی گردشگر سلامت جذب کشور خواهند شد.»

البته نجفی اعتقاد دارد که برای رسیدن به این هدف لازم است برنامه‌ریزی‌های مدون و بین‌بخشی انجام شود: «اکنون هماهنگی میان دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف بسیار بهتر از گذشته است. وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی علاقه خاصی دارند که صنعت گردشگری سلامت را با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی توسعه دهند؛ البته ارگان‌هایی مانند وزارت امور خارجه نیز در این زمینه نقش دارند.»

به گفته نجفی برنامه‌ها و بحث‌های زمینه‌ای برای رسیدن به این هدف در دولت آغاز شده است: «تا کنون سه تا چهار جلسه در حد بحث‌های اولیه با ارگان‌های مربوط در دولت برای تکمیل این برنامه برگزار شده است. امیدوارم با تشکیل یک کمیته مشترک، نظامی یکپارچه برای ارایه خدمات پزشکی در بخش گردشگری برنامه‌ریزی شود تا در چارچوب آن نقش هریک از ارگان‌ها به درستی تعریف شود و در سال‌های آینده رشدی قابل توجه را در زمینه توریست سلامت داشته باشیم.»

10560 گردشگر سلامت در بیمارستان نور درمان شدند

دکتر خسرو حیدری، مدیرعامل بیمارستان چشم پزشکی نور در این مراسم از توانمندی‌های مجموعه نور در سال‌های گذشته برای جذب گردشگران سلامت سخن گفت. به گفته او از سال 1386 تا کنون 10560 نفر از بیماران خارجی به بیمارستان نور مراجعه کرده‌اند: «بخش عمده‌ای از این مراجعه کنندگان از کشورهای منطقه و ایرانیان مقیم آمریکا و کشورهای اروپایی بوده‌اند که از این تعداد 2109 نفر از خدمات جراحی چشم استفاده کرده‌اند. این افراد با تعرفه‌های رایج و بر اساس ضوابط قانونی است، خدمات دریافت کرده‌اند.»

با این حال حیدری می‌گوید که ایران هنوز هم نسبت به بعضی از کشورها مانند ترکیه، هندوستان، تایلند و اردن سهم اندکی در گردشگری سلامت دارد: «تعرفه‌های خدمات درمانی در ایران، کاملاً قابل رقابت با کشورهای دیگر است. به عنوان مثال پیوند قرنیه در ایران حدود 1500 دلار و در ترکیه 3500 دلار هزینه دارد. ترکیه در سال‌های گذشته صنعت توریسم پزشکی خود را توسعه داده است. پذیرش بیماران خارجی در این کشور از هزار نفر در سال 2009 به 150,000 نفر در سال 2012 رسیده است.»

مدیر عامل بیمارستان چشم‌پزشکی نور معتقد است که شرایط منطقه به گونه‌ای است که ایران به عنوان یک قطب جدی پزشکی ـ درمانی وارد کار شود: «با نگاهی گذرا به وضعیت کشورهایی همچون عراق، افغانستان، آذربایجان و کشورهای حوزه خلیج فارس می‌بینیم که همه آن‌ها به دریافت خدمات چشم‌پزشکی نیاز دارند اما متأسفانه مسؤولان هنوز نقشه راه و برنامه‌ریزی مناسبی برای جذب این گروه نداشتند و به همین دلیل بسیاری از این افراد به جای ایران، کشورهای دیگری را برای سفر و درمان انتخاب می‌کنند.»

به باور دکتر حیدری تنها با ایجاد نظام سیاست‌گذاری متمرکز و هماهنگی‌های مؤثر بین وزارت بهداشت، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، وزارت امور خارجه و نهادهای دیگر در کنار توانمندی‌های بخش خصوصی می‌توان گام‌های مؤثری در توسعه صنعت توریسم پزشکی ایران برداشت: «مجموعه نور به سهم خود آمادگی دارد با حداکثر ظرفیت، در زمینه ارایه انواع خدمات تشخیصی و جراحی‌های مدرن چشم‌پزشکی، هم سطح با کشورهای پیشرفته و تعرفه‌های مناسب و رقابتی بیش از پیش تلاش کند.»

استفاده از فناوری‌های نوین و ترویج خدمات درمانی سرپایی در حوزه چشم پزشکی

دکتر علیرضا زالی، رییس سازمان نظام پزشکی کشور مهمان دیگر آیین گشایش کلینیک فوق‌تخصصی نور بود. او درباره کیفیت ارایه خدمات در بیمارستان چشم‌پزشکی نور گفت: «کلینیک تخصصی و فوق‌تخصصی نور یکی از مراکزی است که خدمات فوق‌تخصصی را به‌طور متمرکز به بیماران ارایه می‌دهد و از نظر حجم عملیات و ارایه خدمات به‌روز از کیفیت بالایی برخوردار است.»

او درباره ضرورت راه‌اندازی کلینیک فوق‌تخصصی نور گفت: «در آینده نزدیک به دلیل سالمندتر شدن جمعیت کشور و افزایش بار بیماری‌های غیرواگیر و تغییر سیمای بیماری‌ها باید بازتعریف جدیدی در این زمینه داشته باشیم. بی‌تردید یکی از مسایل مبتلابه نظام سلامت کشور در سال‌های آینده، مربوط به حوزه چشم‌پزشکی خواهد بود. تغییرات اقلیمی و گرم شدن هوا سبب خواهد شد تا شاهد افزایش آب مروارید در نسل جوان‌تر باشیم. در کنار ارایه خدمات درمانی بستری، استفاده از فناوری‌های نوین و ترویج خدمات درمانی سرپایی در حوزه چشم پزشکی در قالب یک فضای یکپارچه به بیماران مراجعه کننده به کلینیک فوق‌تخصصی چشم‌پزشکی نور لازم بود. این کلینیک زیر ساخت مطلوب و مناسبی در بخش چشم پزشکی کشور است که می‌تواند نقش مهمی در جذب گردشگر سلامت داشته باشد.»

دکتر زالی با اشاره به اینکه یک توریست سلامت 3 برابر یک گردشگر عادی برای کشور ارزآوری دارد، گفت: «برای گسترش توریسم سلامت در کشور در این راستا باید از ظرفیت بخش خصوصی استفاده شود؛ این درحالیست که تاکنون نگاه محبت‌آمیز و گفتمان مناسبی به این بخش صورت نگرفته است. از طرف دیگر هنوز پروتکلی برای ارایه خدمات درمانی به گردشگران در بیمارستان‌های دولتی نداریم.»