میگرن؛ بیماری شناخته شده‌ای که در هر جامعه 23/10 درصد افراد از آن رنج می‌برند. بر اساس باور عمومی، میگرن یکی از بیماری‌هایی است که درمان ندارد و تنها باید آن را تسکین داد یا با مدیریت بیماری، تعداد حمله‌ها را کاهش داد؛ اما در قلب تهران، کلینیکی زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز به کار کرده است که بر اساس مستندات، توانسته ‌است بیماران میگرنی را درمان کنند. نام کلینیک را آرامش گذاشته‌اند، چرا که این کلینیک پای‌اش را یک قدم جلوتر از تسکین گذاشته است و مدیران آن می‌گویند بیمارانی را که سال‌ها با میگرن دست‌وپنجه نرم کرده‌اند، درمان می‌کند.

بهروز بهرامی، از همکاران کلینیک آرامش، ما را با این مجموعه آشنا کرده است. او که خودش یکی از بیماران میگرنی درمان شده در این مجموعه است، بعد از درمان، تصمیم گرفت که با اطلاع‌رسانی و شناساندن این مجموعه به بیماران دیگر، آن‌ها را هم از رنج تحمل میگرن رها کند. او در رشته کارشناسی ارشد مهندسی صنایع در دانشگاه امیرکبیر درس خوانده است و می‌گوید علاوه بر بعد درمانی، یک نگاه مهندسی شده در این مجموعه وجود دارد که کار درمان، مشاوره و پیگیری بیماران را پیش می‌برد.

از بهرامی می‌پرسم چرا پزشکان را با این دارو آشنا نمی‌کنید تا بیماران میگرنی یا حداقل بیماران میگرنی را که زندگی‌شان بر اثر این بیماری دچار اختلال شده است، به شما ارجاع دهند؟ می‌گوید: «تسکین بیماران میگرنی، هزینه زیادی دارد و در نتیجه درآمد چشمگیری را نصیب مراکز درمانی و پزشکان می‌کند. از سوی دیگر تصور عمومی که وجود دارد این است که میگرن درمان ندارد و تنها باید آن را تسکین داد. این باور در میان خیلی از پزشکان هم پذیرفته شده است. برای همین نباید انتظار داشته باشیم که پزشکان، بیماران‌شان را به ما ارجاع دهند.»

بر اساس مطالعات انجام شده در این مرکز، حدود 93 تا 95درصد افراد میگرنی که به کلینیک مراجعه کرده‌اند، درمان شده‌اند. بهرامی می‌گوید که این کلینیک ظرفیت پذیرش بیماران بیشتری را دارد: «هنوز با ظرفیت مطلوب‌مان فاصله زیادی داریم. ما هنوز در همین یک کلینیک می‌توانیم سه برابر آمار فعلی به بیماران سرویس بدهیم؛ البته افق مشخصی برای افزایش فعالیت‌های کلینیک در سراسر ایران و در دنیا داریم، چراکه این داروی منحصر به فرد، برای نخستین‌بار در ایران تولید شده است. در حال حاضر در گیلان و یزد شعبه داریم. در حال تلاش برای راه‌اندازی کلینیکی در همدان هستیم. در اصفهان هم این کلینیک مدتی فعال بود اما به‌دلیل پاره‌ای از مشکلات ادامه کار میسر نشد.»

میگرن را از سردردهای دیگر شناسایی می‌کنیم

صالح رمضانی، زیست‌شناس سلول و مولکول است. او که مدیریت داخلی کلینیک آرامش را بر عهده دارد، می‌گوید که از دوران دانش‌آموزشی‌اش در جریان فرآیند تحقیق برای این دارو قرار گرفته است و برای همین این رشته دانشگاهی را انتخاب کرده است. پدرش، دکتر رضا رمضانی یکی از سرمایه‌گذاران این پروژه تحقیقاتی است که حالا مدیر عامل شرکت میم‌دارو است: «دکتر محمد انصاری، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران رییس این تیم بود و جمع دیگری از استادان دانشگاه پشتیبان و حامی تولید این دارو بودند. در همان دوره دانشجویان زیادی در دوره‌های PHD برای پایان‌نامه MD روی این ماده مؤثره تحقیق کردند و آزمایش‌های زیادی انجام شد. تا زمانی که در سال 1388 داروی میگری‌هیل پس از بررسی‌های لازم از سوی معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت تأیید شد. این دارو به عنوان نخستین داروی درمانی میگرن ثبت شده است.»

داروی میگری‌هیل، اساس درمان در این مجموعه است. بیمارانی که به این کلینیک مراجعه می‌کنند، میگری‌هیل را از طریق بخور و به‌صورت استنشاقی دریافت می‌کنند. این دارو ترکیبی از 22 گیاه دارویی است و عوارض جانبی مضر ندارد: «مطالعه بر روی این دارو از سال 1373 در دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز شد و پس از حدود 15 سال تحقیق و مطالعه بالینی در وزارت بهداشت به عنوان یک داروی درمانی به ثبت رسید. برای تولید این دارو، یک واحد تولیدی دارو به صورت خط جامدات طراحی و آماده شده است اما از آنجایی‌که میزان مصرف یک سال این دارو معادل کارکرد یک هفته آن کارخانه است، این دارو در حال حاضر به سفارش شرکت میم‌دارو در داروپخش تولید می‌شود.»

درمان میگرن با داروی میگری‌هیل، در یک دوره 20 جلسه‌ای و شش ماه دوره پیگیری پس از درمان برای بررسی وضعیت بیمار انجام می‌شود. بیمار در هر جلسه به مدت 15 دقیقه در دستگاه ویژه مورد بخور میگری هیل قرار می‌گیرد. این‌طور که رمضانی می‌گوید، در بخش مطالعات کلینیکی [بر اساس آخرین آمار موجود در این کلینیک] در یعنی نیمه نخست سال 1391، 1100بیمار میگرنی با داروی میگری‌هیل درمان شده اند. این آمار شامل 95درصد افرادی است که تشخیص بیماری میگرن در آن‌ها قطعی شده است: «یک بیمار پس از مراجعه به کلینیک در ابتدا توسط یک پزشک متخصص مغز و اعصاب ویزیت می‌شود. سردردهای زیادی با سردردهای میگرنی اشتباه گرفته می‌شوند. این پزشک متخصص در مرحله اول مشخص می‌کند که آیا واقعاً این سردرد، میگرن است؟ یا سردردهای تنشی و عصبی یا سینوزیتی است که با میگرن اشتباه گرفته شده است، چون این درمان برای سردردهای میگرنی است.»

تشکیل پرونده و پیگیری سیر درمان برای هر بیمار

پس از اینکه تشخیص میگرن در بیمار قطعی شد، جلسه‌‌های مشاوره آغاز می‌شود: «بعد از آن در جلسه مشاوره، عوامل همراه با سردرد بیمار با جزییات کامل مشخص می‌شود. مثلاً حساسیت به بو، نور خورشید، فعالیت بدنی، گرما، سرما، مواد غذایی که دارای مواد نگهدارنده هستند و هر عامل دیگری شناسایی می‌شود؛ همچنین پارامترهای دیگری مانند میزان استرس نسبت به بروز حمله و عوامل دیگر استخراج می‌شود. کار بعدی بررسی عوامل همراه با سردرد است. مثلاً وجود یا عدم وجود حالت پیش‌آهنگی پیش از وقوع حمله، یک‌طرفه بودن، ضربان‌دار بودن سردرد یا غیره، همراه بودن با حالت تهوع و... .»

در این کلینیک، هر بیمار یک پرونده مشخص دارد که اطلاعات طول درمان و شش ماه پیگیری پس از درمان در آن ثبت می‌شود. نتیجه کار در قالب جداول و نمودارهایی مشخص می‌شود، تا هم بیمار از سیر درمان آگاه شود و هم نتیجه کار مشاوران کلینیک هم قابل بررسی و پیگیری باشد: «این کارها در طول شش ماه برای هر نفر انجام می‌شود. فرآیند درمان بر اساس انباشت دارو در بدن بیماران است. هر روز میزان ماده موثره در بدن فرد افزایش پیدا می‌کند. زمانی که به حد اشباع خودش در بدن می‌رسد [پس از 20 جلسه] می‌تواند عملکرد خودش را در سیستم متابولیک بدن اعمال کند. یعنی فاز دو درمان ما، پس از پایان این دوره درمانی 20 روزه است. هرچند که بر اساس نمودارها، تغییرات کاهشی حمله‌های میگرن در بیماران مشاهده شده است.»

پزشکان کلینیک آرامش در دوره درمان از بیمار می‌خواهند که در یک جدول سی‌روزه برای هر ماه، تعداد حملات میگرنی را در این بازه زمانی مشخص کنند: «فرکانس. از بیماران می‌خواهیم که شدت درد را با تعیین عدد مشخص کنند. در این جدول فرد به خفیف‌ترین سردردها نمره 1 و به شدیدترین سردردها نمره 10 را می‌دهد.؛ همچنین مدت طول هر حمله در این جدول‌ها مشخص می‌شود. آیتم دیگر فرکانس سردرد است. بر اساس این سه شاخص، داده‌های استخراج شده، تحلیل می‌شود و سیر درمان در نرم‌افزاری که با همکاری آقای مهندس مسعود نصیری و دانشجویان مهندسی صنایع دانشگاه امیرکبیر طراحی شده است، سیر درمان بیمار مشخص می‌شود.»

http://www.araamesh.com