حمایت بنیاد ملی نخبگان، از پژوهش‌های محصول‌محور

نوزدهمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی قرار است بیست‌و‌چهارم دی‌ماه در مرکز همایش‌های بین‌المللی علوم پزشکی شهیدبهشتی برگزار شود. با این حال دبیرخانه این جشنواره پنجم دی ماه مراسم معارفه 27 برگزیده کمیته‌های تخصصی این جشنواره را برگزار کرد.

این مراسم با حضور معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، دبیر اجرایی جشنواره رازی و برگزیدگان این جشنواره در جمع خبرنگاران برگزار شد. مجموع 612 طرح محققان شرکت کننده در جشنواره رازی امسال، در کمیته‌های تخصصی ابداعات و اختراعات، ‌علوم بالینی جراحی، علوم بالینی داخلی، علوم بهداشتی مدیریت و تغذیه، علوم پایه، علوم توانبخشی و پیراپزشکی، علوم دارویی، ‌علوم دندان‌پزشکی، طب سنتی ایرانی اسلامی بررسی شدند و از این تعداد 25 پژوهش برگزیده و دو ابداع و اختراع برگزیده معرفی شدند.

رقابت‌هاش جشنواره رازی امسال در ده گروه شکل گرفته است. در برخی از این گروه‌ها هیچ‌یک از پژوهش‌ها حایز دریافت رتبه اول نبود و در برخی دیگر دو نفر به طور همزمان یک رتبه را دریافت کردند. از مجموع 27 محقق برگزیده، 2 نفر رتبه اول، 3 نفر رتبه دوم، 13 نفر رتبه سوم و 9 نفر هم به عنوان محقق جوان و دانشجوی برتر انتخاب شدند. 3 دانشگاه هم در این جشنواره رتبه برتر را به خود اختصاص دادند و از میان 500 مرکز تحقیقاتی 6 مرکز برگزیده انتخاب شدند؛ همچنین 3 کمیته تحقیق دانشجویی، 4 نشریه حوزه علوم پزشکی و یک مرکز رشد مرکز تحقیقات فناوری برگزیده شدند.

با اعمال محدودیت نمی‌توان مانع مهاجرت نخبگان شد

دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در این مراسم، باز هم نیاز به بودجه‌های کلان را، بزرگترین محدودیت تحقیقات پزشکی دانست و گفت: «‌مسؤولان باید با اختصاص منابع بیشتر از محققان علاقمند بیشتر حمایت کنند. مسؤولان باید به این جمع‌بندی برسند که ارزش تلاش‌های محقق خوب از چاه نفت هم بیشتر است و باید برای نگهداری از ان در کشور تلاش کنیم.»

با این حال به اعتقاد ملک‌زاده همه مشکلات بخش تحقیقات پزشکی، محدود به بودجه نیست، بلکه باید در محققان انگیزه ایجاد کرد: «گرچه بودجه تحقیقاتی محدود است اما اعضا هیأت علمی هم وقت کافی برای تحقیق نمی‌گذارند، باید به آینده امیدوار باشیم و بستری فراهم کنیم که رشد علمی میسر شود.»

به گفته معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اگرچه بودجه‌های در نظر گرفته شده در برنامه پنجم توسعه کمتر از نیم درصد برای تحقیات، محقق شده است با این حال وزارت بهداشت به منظور حمایت از محققان این حوزه با همکاری بنیاد ملی نخبگان برنامه‌هایی برای حمایت از تحقیقات محصول محور را در دستور کار دارد: «بر اساس برنامه پنجم توسعه قرار بود حداقل 2 درصد از در آمد ناخالص ملی و از بودجه دولت صرف تحقیقات شود ولی آنچه که محقق شده کمتر از نیم درصد است و متأسفانه در بودجه‌هایی که برای سال آینده پیش‌بینی شده نیز سهمی کمی برای تحقیقات در نظر گرفته شده است. به همین دلیل وزارت بهداشت از تحقیقاتی که بتواند به محصول تبدیل شده و یا موجب ارتقای سلامت جامعه شوند، حمایت خواهد کرد.»

او همچنین از اجرای یک طرح حمایتی جدید برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان از کشور یا به اصطلاح همان فرار مغزها خبر داد و گفت: «مهاجرت مشکل تمامی کشورها، ‌حتی کشورهای اروپایی است و نمی‌توان با اعمال محدودیت‌های غیرمنطقی جلوی مهاجرت را گرفت. نخبگان برای رشد در علوم مختلف به جاهایی که بستر تحقیقات فراهم است، می‌روند. یک طرح حمایتی با نام کلینیشن ساینتیست تعریف کردیم تا با حمایت مالی، علمی و امکانات تحصیلی بیشتر بتوانیم تعدادی از محققان برجسته کشور را در ایران نگه داریم.»

افزایش چهار میلیون تومانی جایزه رازی

بر اساس آمارهای ارایه شده در این مراسم، تعداد شرکت‌کنندگان جشنواره رازی امسال [نوزدهم] نسبت به شرکت‌کنندگان جشنواره رازی سال پیش [هجدهم] کاهش داشته است. به گفته دبیر اجرایی جشنواره رازی، بیشترین تعداد شرکت‌کنندگان در این جشنواره مربوط به دوره هجدهم هستند.

محمدرضا حسنی، دبیر اجرایی جشنواره رازی در این مراسم با بیان خلاصه‌ای از هجده دوره گذشته جشنواره رازی، گفت: «جشنواره رازی در این 18 دوره ۵۱۱ نفر برگزیده داشت که بیشتر از نصف آنها مسؤولان پژوهشی کشور و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها هستند.»

به گفته حسینی، دبیرخانه جشنواره رازی در دوره نوزدهم، به دنبال آثاری با کیفیت بالاتر بود و برای همین هم کمی سختگیرانه‌تر به ماجرا نگاه می‌کرد: «امسال برای مقالات حد و حدودی قایل شدیم؛ بدین‌صورت که اگر سطح مقالات، h-index بالای 4 بود برای جشنواره پذیرفته می‌شدند؛ همچنین منع شرکت برگزیدگان دوره‌ قبلی از 5 سال به 8 سال باعث شد که از آمار شرکت‌کننده‌ها کاسته شود.»

دبیر اجرایی نوزدهمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره جایزه برگزیدگان جشنواره گفت: «سعی کردیم جایزه نقدی را از 6 میلیون تومان به 10 میلیون ارتقاء‌ دهیم و تمامی برگزیدگان را به بنیاد ملی نخبگان هم معرفی کرده‌ایم تا بتوانند از وام مسکن، وام خودرو، سفر مکه و ... استفاده کنند.»