گزارش خبرنگار اعزامی صنعت درمان از مدیکا 2014
گزارش خبرنگار اعزامی صنعت درمان از مدیکا 2014
روزهای پررفت و آمد دوسلدورف
شهر دوسلدورف پایتخت ایالت "نورد راین وستفالن" در غرب کشور آلمان، از سال 1972 همه ساله میزبان نمایشگاه مدیکا یکی از بزرگترین و مهمترین نمایشگاههای حوزه تجهیزات پزشکی است. در روزهای برگزاری این نمایشگاه نه تنها فضای نمایشگاهی این شهر، بلکه سطح شهر و حتی شهرهای اطراف هم تحتتأثیر قرار میگیرد. قطارهای شلوغ، متروهای شلوغتر، از نخستین نشانههای شروع نمایشگاه است. پوسترهای تبلیغاتی نمایشگاه و بنرهای شرکتهای حاضر در نمایشگاه در تمام شهرهای استان دیده میشود. نمایشگاه مدیکا نه تنها درحوزه تجهیزات پزشکی پیامدهای مثبتی دارد بلکه یکی از چرخهای اساسی اقتصاد شهر دوسلدورف و حتی دیگر شهرهای اطراف است.
در روزهای برگزاری این نمایشگاه بزرگ تمام هتلها و مسافرخانههای شهر پر است و بسیاری از دیدارکنندهها ناچار میشوند در شهرهای اطراف ساکن شوند، اگر زود اقدام شود شاید در کلن یا اسن که در نیم ساعتی دوسلدورف هستند بشود اتاقی پیدا کرد اما در غیر اینصورت مسافران در فاصلههای یک ساعتی با نمایشگاه در بن یا دورتمند ساکن میشوند و یا حتی دورتر. در این روزها، قیمت یک تخت در یک اتاق شش نفره در یک مسافرخانه که تا یک هفته پیش از نمایشگاه شبی 12 یورو بوده است به 54 یورو و قیمت یک اتاق دو تخته در یک هتل دو ستاره که در حالت معمول 25 یورو است به 250 یورو میرسد.
نمایشگاه مدیکا که امسال چهلوپنجمین سال برگزاریاش را پشت سر گذاشت، نخستینبار در سال 1969 در شهر "کارلستروهه" در جنوب آلمان با حضور 135 شرکت آلمانی در 2500 مترمربع فضای نمایشگاهی با 4700 بازدیدکننده آغاز به کار میکند. در سال 1970 برای نخستینبار ده شرکت غیرآلمانی از هفت کشور در این نمایشگاه حاضر میشوند، در این سال در حالی که تنها ده شرکت به شرکتهای تولیدکننده اضافه شده است اما جمعیت دیدارکنندگان تقریباً دوبرابر شده، به هشت هزار نفر میرسد. پس از اینکه در سال 1971 نمایشگاه مدیکا در شهر مونیخ برگزارشد، از سال 1972 تاکنون دوسلدورف محل دایم برگزاری این نمایشگاه بوده است، در این سال 176 شرکت و در این میان 16 شرکت غیرآلمانی از 9 کشور در پنجهزار مترمربع فضای نمایشگاهی برای 8655 دیدارکننده کالاهای خود را به نمایش گذاشتند. از سال 1992 درکنار مدیکا نمایشگاه کمپامد که به فناوریهای پیشرفته (Hiye Tech) در زمینه تجهیزات پزشکی میپردازد، هم برگزار میشود.
از آغاز برگزاری هیچ سالی تنوع شرکتکنندهها و استقبال از نمایشگاه همچون سال 2013 نبوده است، در این سال که شهر دوسلدورف هفتصدوپنجاهمین سال پیدایشاش را جشن میگرفت، 4641 شرکتکننده از 66 کشور و 132,226 دیدارکننده از 120 کشور در مدیکا حاضر شدند، که 42 درصد حاضران در نمایشگاه از کشورهای غیراروپایی بودند و 53درصد از این 42 درصد از کشورهای آسیایی.
اما امسال از 21 تا 24 آبانماه مثل سالیان پیش در شهر دوسلدورف نمایشگاه مدیکای 2014 برگزار شد، گرچه تقریباً 200 غرفه به شرکتکنندهها افزوده شده و تعدادشان به 4831 شرکت رسیده بود اما بیش از دوهزار نفر از جمعیت دیدارکنندگان کم شده؛ امسال 130,000نفر از نمایشگاه مدیکا دیدار کردند که 84,000هزار نفر آنها غیرآلمانی بودند که از 120 کشور مختلف برای حضور در این نمایشگاه به آلمان آمدند، هر بازدیدکننده بهطور متوسط دو روز و نیم از نمایشگاه بازدید کرده است.
باید اشاره کرد، طبق آماری که مدیر روابط عمومی مدیکای 2014 در اختیار خبرنگار ماهنامهی صنعت درمان قرار داده است: امسال 700 ایرانی در مدیکا حضور داشتند؛ البته این آمار تنها شامل ایرانیهایی نمیشود که مستقیم از ایران سفرکردهاند، بلکه شامل تمامی افرادی میشود که با ملیت ایرانی در مدیکا حاضر شدهاند، یعنی در این میان ایرانیانی هم هستند که در دیگر کشورها در حوزههای مختلف پزشکی و تجهیزات فعالیت میکنند؛ همچنین پزشکان و متخصصان ایرانی این حوزه که در خود آلمان ساکن هستند هم شامل این آمار میشوند.
در روزهای نمایشگاه از هرکجای آلمان هرچه قطار به دوسلدورف نزدیکتر میشود، مسافران قطار بیشتر میشوند و زبان آلمانی کمتر شنیده میشود، نزدیکهای دوسلدورف زبان غالب مردم در قطار انگلیسی است، در ایستگاه مرکزی قطار دوسلدورف در این روزها فرض اول این است که مشتری آلمانی نمیداند؛ بنابراین مغازهدارها ناخودآگاه با مخاطب انگلیسی صحبت میکنند، در جایجای ایستگاه میزهای اطلاعات دربارهی مدیکا برپاست، حتی اگر کسی مستقیم از کشورش و بدون هیچ آگاهی وارد ایستگاه دوسلدورف شود، میتواند تمام اطلاعات مورد نیازش را از مسؤولان این میزها بگیرد، و تمام بروشورهای لازم از نقشه دوسلدورف و نقشه قطارهای شهر تا راهنمای نمایشگاه رایگان در اختیار افراد قرار میگیرد. حتی اگر اطلاعاتی از این میزها گرفته نشود، میشود تنها پشت سر جمعیتی راه رفت که از پلههایی پایین میروند که از آنجا مترو به سمت نمایشگاه حرکت میکند. شرکت حمل و نقل درون شهری دوسلدورف برنامهریزی کردهاست که در این روزها در فاصلهی زمانی متروهایی که به طور معمول در این مسیر حرکت میکنند، متروهایی دیگر میان ایستگاه قطار و نمایشگاه مسافران را جابهجا کنند، به این ترتیب هر دو دقیقه یکبار یک قطار از سمت ایستگاه تا نمایشگاه و برعکس درحرکت است، درحالی که این زمان به طور متوسط در قطارهای درون شهری آلمان هر ده دقیقه یک بار است. با این حال در ساعات اولیه روز تمام قطارها مملو از جمعیت است؛ جمعیتی که به جرات میتوان گفت چشمبادامیها اکثریتشان هستند.
مقصد قطار درب شمالی نمایشگاه است، جایی که جز ایستگاه مترو، ایستگاه اتوبوسها و تاکسی هم هست، به این ترتیب با ورود هر قطار به ایستگاه سیلی عظیمی از جمعیت راهی نمایشگاه میشود. در سالن ورودی بازدیدکنندهها میتوانند، بلیط تهیه کنند یا بلیطهای الکترونیک خود را تأیید کنند، همچنین لباسها و وسایل اضافهی خود را در صورت تمایل تحویل دهند تا با آرامش بیشتری از نمایشگاه بازدید کنند و مجبور نباشند تمام روز وسایل سنگین سفر خود را با خود جابهجا کنند، بروشورهای نمایشگاه را بگیرند و یا از باجههای اطلاعات سوالهای خود را بپرسند.
پیش از اینکه بازدید از مدیکا را آغاز کنیم، برای اینکه پیشفرضی کارشناسانه از نمایشگاه امسال داشته باشیم، گفتوگوی کوتاهی داریم با دکتر ابوالفضل باقریفر، مدیرعامل سابق شرکت مادرتخصصی دارو و تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، او که در حال حاضر عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران است با اشاره به این که شش سال پیاپی از نمایشگاه بازدید کرده، به خبرنگار صنعت درمان میگوید: «مهمترین ویژگی نمایشگاه که هر سال خودش را بهتر نشان میدهد، تخصصیتر شدن نمایشگاه در حوزههای عمومی است، به این معنا که رشتههای دارای مخاطب خاص خود را از فیلد نمایشگاه خارج کردند و در سمینارها و نمایشگاههای خاص خودشان شرکت میکنند اما از طرف دیگر شرکتهایی که مخاطب عمومی مثل بیمارستانها، صاحبان کلینیکها و هیأتهای پزشکی دارند و به طور کلی در حوزهی سلامت مخاطب عام فعالیت دارند، بسیار منسجمتر و حتی گستردهتر در نمایشگاه شرکت کردهاند.»
به گفته او، مسؤولان بیمارستانها و وزارت بهداشت به دنبال این هستند که تجهیزاتی با کیفیت بهتر و در سطحی قابل قبولتر وارد کنند و در حال حاضر کارشناسیها دقیقتر شده است و سعی میشود تجهیزات و وسایل بهتری انتخاب شود. در همین هنگام شاهد تفاوت رفتار شرکتهای خارجی هم هستیم: «همین که از سال گذشته، زمزمههایی دربارهی برداشتن تحریمها و بهبود اوضاع به گوش میرسد، میتوان دید که تمایل شرکتها برای مذاکره با ایرانیان بیشتر شده است، شرکتهایی که تا سال گذشته با شنیدن نام ایران به هیچوجه حاضر به پاسخگویی نبودند امسال خودشان با میل از ما پذیرایی میکنند.»
باقری میگوید به غرفههایی سر زده است که خودشان از گذشته مایل به همکاری بودهاند اما به قدری شرایط بینالمللی برایشان سخت بود که تا سال گذشته از نام ایرانی فراری بودند و اصلاً حاضر نمیشدند درباره آن صحبت کنند و دقیقاً همان غرفهها امسال از ایرانیان پذیرایی میکنند و با آرامش مقدمات مذاکرات را آغاز میکنند و ادامه میدهد: «گرچه هنوز راه عملی در این خصوص باز نشده اما شرکتها به خوبی میدانند که ایران بازار خوبیست و بازاری است که تداوم دارد، به همین دلیل با ترس کمتری با ایرانیان صحبت میکردند؛ زیرا احساس میکردند جو بهتر شده است و شاید به زودی این مذاکرات ابتدای مراودات بیشتر باشد.»
محل دایمی نمایشگاههای بینالمللی دوسلدورف سه درب ورودی دارد؛ شمالی، جنوبی و غربی. از آنجایی که ایستگاه قطار در شمالی است، بیشتر دیدارکنندگان از این در وارد میشوند، برای این بازدیدکنندگان، پس از سالن ورودی از یک سو ورودی سالن 8آ و 8ب که نمایشگاه کمپامد در آن برگزار میشود و سوی دیگر ورودی سالن هفت که آغاز16 سالن مدیکا است، در دسترس است که بیشتر دیدارکنندگان از این در راه نمایشگاه مدیکا را در پیش میگیرند. میتوان سالنهایی که مدیکا در آن برگزار میشود را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرد.
بازدیدکنندگانی که از درب شمالی وارد میشوند یا نمایشگاه را از شرق با سالن 7 شروع میکنند یا از غرب با سالن 9. به این صورت ترتیب شمارههای سالنها به هم میریزد؛ اگر فرض شود که مخاطب از درب شمالی وارد شود و بازدید خود را از شرق آغاز کند ابتدا سالنهای هفت تا پنج را دیده است، سالنهایی که به شرکتهای تولیدکننده لباسها و لوازم مصرفی بیمارستانی اختصاص دارد، در این سالنها بیشترین چیزی که به چشم میخورد، غرفههای شرکتهای چینی است. به طوری که به جز غرفههای پراکنده در این سه سالن تمام سالن 7آ را به خود اختصاص دادهاند.
تجهیزات فیزیوتراپی و ارتوپدی نیمی از سالن پنج و تمام سالن چهار را به خود اختصاص دادهاست. و سالنهای سه تا یک برای وسایل آزمایشگاهی و تشخیص در نظر گرفته شدهاست.
درجای جای نمایشگاه، هرجایی که امکان شکلگیری غرفهای نبوده، برای سالنهای غذاخوری، رستورانها و فستفودها در نظر گرفته شده؛ همچنین انواع و اقسام کافهها و کافیشاپها را در سطح نمایشگاه میتوان دید.
در جنوب غربی نمایشگاه سالنهای 17، 16 و نیمی از 15 به غرفههای «جامعههای بینالمللی حوزه تجهیزات و فناوری پزشکی» اختصاص دارد، بقیه سالن 15 تکنیکهای اطلاعاتی و ارتباطی را در برمیگیرد و نیمی از سالن 14 شامل غرفههای مربوط به سیستمهای ارتباطی در حوزهی بیمارستانی میشود.
باید گفت برای مخاطب غیرمتخصص سالنهای 14 تا 9 که دربرگیرنده غرفههای تجیهزات الکترونیکی، فناوری پزشکی و فناوریهای اتاق عمل است بیشترین جذابیت را دارد، در این پنج سالن که در مقایسه با بقیهی حوزهها بیشترین فضای نمایشگاهی را به خود اختصاص داده، میتوان غرفههای شرکتهای بزرگ و نامهای آشنا را دید؛ از سونی، زیمنس، فیلیپس تا توشیبا و ... . غرفههای این سالنها برخلاف سالنهای دیگر بزرگ و پر زرق و برق هستند. طوری که گاهی آدم میانشان گم میشود.
درمیان سالنهای غرفههای شرکتهای بزرگ، با آقای حسن سلیمانی برخورد میکنیم، مدیرشرکت فناوری آزمایشگاهی و نماینده شرکت زیمنس در ایران، او که بیستواندی سال مرتب در مدیکا حاضر بوده، میتواند مقایسه خوبی بین مدیکای2014 و سالها و سالیان پیش ارایه دهند: «از نظر حجم حضور شرکتها هر سال همه 17 سالن نمایشگاه بینالمللی دوسلدورف پر بودهاست اما به نظرمیآید که تعداد بازدیدکنندگان نسبت به سالهای قبل کمتر بوده است.»
او میافزاید: «به این خاطر که از طرفی هرسال شرکتهای بیشتری در حوزههای تخصصی و تکنیکهای خاص درمانی از اینگونه نمایشگاههای عمومی مثل مدیکا و عرب هلث خارج میشوند و ترجیح میدهند کالاهای خود را در نمایشگاههای تخصصی و سمینارهای مرتبط به نمایش بگذارند، و از طرف دیگر در چندسال اخیر اینگونه نمایشگاههای عمومی در سطوح منطقهای نیز برگزار میشود؛ مثلاً چنانکه پیداست با برگزاری عرب هلث تعداد اعراب حاضر در نمایشگاه سال به سال کمتر شدهاست و در کنار این دو با پیشرفت فناوریهای ارتباطی و اینترنت که از طریق آن خیلی راحت میشود تمام اطلاعات لازم را درخصوص هر چیزی به دست آورد، تعداد دیدارکنندگان مدیکا کاهش پیدا کرده اما شرکتکنندهها هنوز به قوت خود در نمایشگاه حاضر میشوند.»
او سپس به حضور قوی کشورهای آسیای جنوب شرقی اشاره میکند: «مثلاً 20 سال پیش در این نمایشگاه حضور شرکت چینی یا کرهای خیلی کم بود و فقط چندتا شرکت ژاپنی بود اما حالا تعداد شرکتهای چینی بسیار زیاد شده و بخش بزرگی از سالنها را به خود اختصاص دادهاست. مثلاً غرفههای فیلیپس یا زیمنس که سالهای پیش غرفهای بزرگی داشتهاند امسال کوچکتر شده اما برخی از غرفههای چینی چند برابر این غرفهها هستند. در حالی که همچنان چین بزرگترین بازار زیمنس برای تجهیزات سنگین پزشکی همچون امآرآی است ولی حتماً باتوجه به اینکه تولیدات چین بیشتر در زمینه کالاهای مصرفی مثل آنژیوکت و دستکش، این کشور بازار خودش را در اروپا پیدا کرده است که هر ساله به این وسعت در این نمایشگاه شرکت میکند.»
حسن سلیمانی در پایان با اشاره به اینکه هم سال گذشته و هم امسال برگزاری مدیکا همزمان با مذاکرات هستهای ایران و 1+5 بودهاست، گفت: «در سالهای گذشته معمولاً شرکتهای آمریکایی به خاطر مشکلات احتمالی که برایشان پیش میآمد از پاسخگویی به ایرانیان سرباز میزدند اما از سال پیش تاکنون که دستکم ظاهر داستان متفاوت و بهتر شدهاست، آنها هم رفتار متناسبتری پیش گرفتهاند.»
همه ساله در حاشیه مدیکا کنفرانسها و میزگردهای تخصصی نیز برگزار میشود، برای تمام حوزههای پزشکی که مدیکا به آنها میپردازد، در سالنهایی که برایشان در نظر گفته شدهاست، فضاهایی نیز برای ارایه کنفرانسها طراحی شده، به جز این بسیاری از شرکتها در غرفههای خودشان میزگردها و کنفرانسهای تخصصی برگزار میکنند و یا در برنامههایی ویژه کالاهای خود را معرفی میکنند، مثلاً زنان حامله را دعوت به امتحان دستگاه سونوگرافی جدید خود میکنند یا افرادی روی تختها خوابیدهاند تا بازدیدکننده برود و دستگاه نوار قلب را بر آنها امتحان کند.
ساعت که به شش نزدیک میشود بازدیدکنندهها به سمت دربهای خروجی حرکت میکنند، ازدحامی که صبح برای آمدن بود، اکنون برای رفتن است، عدهای از بازدیدکنندگان در صف گرفتن لباسها و وسایلی که صبح سپرده بودند عدهای هم در صف درهای خروجی که انتظامات نمایشگاه از چک کردن بلیطها توسط دستگاهها صرفنظر کرده و با دست درها را باز نگه داشته بودند تا از ازدحام بازدیدکنندگان کاسته شود.
جلوی درب شمالی نمایشگاه، متروها، اتوبوسها و تاکسیها یکی پس از دیگری پر میشوند و حرکت میکنند.
برای جمعبندی مدیکای 2014 سراغ مسؤول اداره ترخیص اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت درمان رفتیم، محمدعلی حیدری که آخرین بار، هشت سال پیش در مدیکا شرکت کرده بود، با اشاره به تغییر نگاه به ایران در فضای بینالمللی، گفت: «آنطور که پیداست همین تغییر جو و نگرش تأثیر خود را گذاشته است و خوشبختانه روند رو به بهبود دارد.»
رییس سابق اداره تجهیزات و ملزومات آزمایشگاهی میافزاید: «اما اتفاق مهمی که با توجه به روند رو به بهبود شرایط باید بیفتد افزایش شرکتکنندههای ایرانی است، که درحال حاضر برای کمک به تولیدکنندگان داخلی هم خلأ قانونی وجود دارد و هم ضعف مدیریتی که با سیاستگذاریهای مناسب باید بتوان در چنین نمایشگاههایی بسیار گستردهتر شرکت کرد.»
او توضیح میدهد یکی از مشکلاتی که شرکتهای حاضر در نمایشگاه مطرح کردند، قانونی است که اجرا نمیشود، طبق این قانون سازمان توسعه و تجارت موظف که 50 درصد از هزینههای نمایشگاهی شرکتهای تولیدکننده را قبول کند اما آنطور که شرکتها خبر میدهند، یا این پول پرداخت نمیشود یا اگر پرداخت میشود آنقدر دیر این اتفاق میافتد که پول ارزش خودش را از دست میدهد: «مسؤول این کار سازمان توسعه و تجارت است. حالا این سازمان میتواند سختگیرانهتر بگوید مثلاً این پول به شرکتهایی پرداخت میشود که از وزارت بهداشت پروانه کار دارند یا به محصولاتی که موردتأیید وزارتخانه است اما به هر صورت باید این پول پرداخت شود که به عقیده من همین یک کار اگر در طول سالیان انجام میشد هم شاهد کیفیت بیشتری بودیم هم کمیت.»
او میگوید که شخصاً سراغ غرفههای چینی رفته است و از آنها پرسیده است که چه شد که این کشور در صادرات جهشی پیشرفت کردهاست، و پیبرده است که: «هر صادرکنندهای با هر ملیتی که بتواند کالایی را از چین صادر کند، به مجرد اینکه فاکتور گمرکی آن صادر شود، 17 درصد از ارزش خالص کالا به حساب صادرکننده ریخته میشود، این تنها یک قانون تشویقی است که همانطور که مثلاً در مدیکا میبینیم نتیجهاش حضور چشمگیر شرکتهای چینی است. یا مثلاً کشور ترکیه تا 12 سال پیش هیچ نمایندگی در مدیکا نداشته اما اکنون 12 شرکتکننده دارد، بنابراین باید رفت و این کشورهای در حال توسعه را رصد کرد و از علل پیشرفتشان آموخت و اگر لازم بود قوانین جدید تصویب کرد و یا دست کم همان قوانین قدیمی را درست اجرا کرد.»
به باور مسؤول اداره ترخیص وزارت بهداشت نمایشگاه مدیکا مکانیاست برای تبادل افکار ذینفعان حوزه تجهیزات پزشکی، چه مصرفکنندگان، چه تولیدکنندگان و چه واردکنندگان اینجا جمع میشوند تا از تازهترین فناوریهای روز دنیا باخبر شوند و بهترین گزینه را برای کشورشان و مردمشان انتخاب کنند؛ چرا که این افراد مرتبط به این حوزه مسؤولیت اجتماعی دارند.
او در گفتههایش به جمعیت 4 میلیونی بیماران دیابتی در ایران اشاره میکند: «برای مثال این بیماران هر روز و گاهی روزی چندبار باید از لانست استفاده کنند و با آن از نوک انگشت خود خون بگیرند، جدا از بحث آلودگی خود همین مرتب در بدن خود سوزن فرو کردن برای این بیماران دردناک است، اما حالا لانستهای لیزری به بازار آمده و حتی دست را سوراخ نمیکند؛ بنابراین احتیاج به ضدعفونی هم ندارد، بنابراین با این نمونه خوب میشود دید که فناوری چطور از درد یک بیمار کم میکند و در طولانیمدت با صرفه نیز هست.»
او در پایان یادآور میشود اگر به دنبال کاهش گرفتاریها باشیم، در جاهایی همچون نمایشگاه مدیکا میتوانیم راههای مناسب را برایش پیدا کنیم و به شایستگی از پس مسؤولیت اجتماعی که به گردنمان هست برآییم.
مترو به ایستگاه مرکزی قطار دوسلدورف میرسد، سیل جمعیت پلههای مترو را به سمت ایستگاه قطار بالا میرود، برخلاف صبح که چهرهها خندان است، آدمها خسته و بیرمق هستند، دیدارکنندگانی که از شهرهای اطراف آمدهاند به سمت سکوهای مختلف قطار، در جهت مسیرهای مختلف، پراکنده میشوند، حالا مردم روی سکوها منتظر و سرما مزید بر خستگی شده است، بعضیها گوشهای پیدا کردهاند و نشستهاند حتی روی زمین، قطارها یکییکی میآیند، پر میشوند و میروند. آدمها بعضی در فکر سود بیشتر، بعضی در فکر کمک بهتر سوار میشوند و میروند. سکوها آرام آرام خالی میشود.
بازگشت به ليست اخبار