پمپ تزریق سرم
این مقاله درباره دستگاههای پمپهای تزریق حجم زیاد مایعات که اغلب آنها دارای دو یا تعداد بیشتری کانال تزریق هستند، بحث خواهد کرد. نامهای دیگر دستگاه؛ پمپهای تزریق عمومی، پمپ اینفیوژن، پمپ انفوزیون، پمپ میکرواینفیوژن است.
اطلاعات مربوط به کد UMDNS متن ارایه شده دستگاه ذیل را پوشش میدهد.
Infusion Pumps, General-Purpose [13-215]
|
دستگاههای پمپ سرم برای تزریق دقیق مایعات از طریق رگ (IV) یا اپیدورال به بدن برای انجام فرآیندهای درمانی یا تشخیصی استفاده میشوند. اغلب از این دستگاهها در بیمارستانها و برخی موارد نیز در آمبولانسها استفاده میشود.
در حالت کلی از اینفیوژن پمپها زمانی استفاده میشود که مایعی را با دقت زیاد نسبت به ست سرم معمولی ـ که در اثر جاذبه کار میکند ـ به بیمار تزریق میشود. به خاطر دقت زیاد این تجهیزات در تزریق، از آنها میتوان در کاربردهایی نظیر بیحسی اپیدورال پیوسته، تزریق داروهای قلبی عروقی، شیمیدرمانی، تزریق خون، اطفال و سرم درمانی استفاده کرد.
اصول عملکرد
دستگاههای پمپ سرم، انواع و قابلیتهای مختلفی دارند. به عنوان مثال تفاوتهایی در مکانیزم تزریق و اندازه دستگاه وجود دارد. تعداد کانالهای تزریق هم میتواند متفاوت باشد. برخی از دستگاهها تک کانال هستند در حالی که برخی دیگر چندین کانال دارند که به آنهاآنها اجازه تزریق چندین نوع محلول را میدهد. تفاوت در پمپهای مختلف شامل میزان دامنه جریان مایعی که پمپ تزریق میکند و تنظیمات نرمافزاری موجود روی دستگاه مانند حجم تزریق در واحد زمان، محاسبه دُز و جریان دارو، نحوه جایگزاری ست تزریق و تعداد پمپهایی که میتواند روی یک پایه سرم نصب شود، است.
دستگاههای پمپ سرم از یکی از دو مکانیزم پریستالتیک یا کاست برای تزریق مایع از ظرف محتوی مایع از طریق ست سرم به بیمار استفاده میکنند.
اغلب پمپهای تزریق به کاربر اجازه انتخاب دُز یا حجم تزریق را میدهند (VTBI). اگر تزریق قبل از اتمام مایع سرم به پایان برسد، اکثر دستگاهها هشدار میدهند و تزریق را با نرخ بسیار پایین جهت ممانعت از مسدود شدن کاتتر تزریق ادامه میدهند. این جریان بسیار کم به عنوان جریان باز نگه داشتن رگ یا KVO (keep vein open) شناخته میشود.
بسیاری از پمپها میتوانند تزریق دوم (piggyback) داشته باشند که از طریق آن میتوان تزریق دو مایع مختلف را از طریق کانال به صورت پشت سرهم کنترل کرد.
ممکن است پمپها بیشتر از یک کانال تزریق داشته باشند. پمپهای چند کاناله میتوانند بهطور همزمان از طریق دو یا تعداد بیشتری ست سرم عملیات تزریق را انجام دهند و میتوانند جایگزین چندین پمپ تک کاناله که به یک بیمار متصل هستند، گردند.
درحال حاضر اغلب پمپهای فروخته شده در ایالات متحده و یا بازارهای جهانی، دارای DERS هستند که به آنها "پمپ های هوشمند" (Smart pumps) گفته میشود و به کاربر خطاهایی را که در هنگام تزریق رخ میدهد، هشدار میدهد.
پمپها میتوانند مجموعهای از هشدارها را در شرایطی که تزریق میتواند برای بیمار خطرناک باشد به کاربر گوشزد کنند؛ مانند هوای داخل مسیر، انسداد در مسیر تزریق، تمام شدن مایع تزریق، جدا شدن ست تزریق و خطا در جریان. شرایط خطا به وسیله حسگرهای فشار، صوت و یا نور آشکار و مشخص میشوند. در صورت مشکل در تأمین برق، اغلب پمپها، از یک حافظه استفاده میکنند که تنظیمات برنامهریزی شده و مجموع حجمهای تزریق شده در آن باقی میماند. اکثر پمپهایی که از حافظه استفاده میکنند میتوانند اطلاعاتی مانند تنظیمات پمپ، هشدارهای به وجود آمده، ایرادات سیستم، کلیدهای فشرده شده و زمان و تاریخ هر رویداد را ثبت کنند. به علاوه به وسیله یک پورت انتقال اطلاعات مانند RS232 یا اترنت، میتوان اطلاعات تزریق را نگهداری کرد. برخی از پمپها هم قابلیت انتقال بیسیم اطلاعات (مانند جزییات دقیقتر رخدادها یا بانک اطلاعاتی داروها) از سرور مرکزی روی شبکه بیسیم بیمارستان و بالعکس را دارند.
گزارش مشکلات:
خرابی در اینگونه دستگاهها به ندرت به وجود میآید؛ اغلب ایرادات به وجود آمده در اثر آسیب دیدن به پمپ یا در موارد معدودی مشکل در ست تزریق است. اغلب مشکلات گزارش شده که بعضی از آنها منجر به آسیب یا مرگ بیمار شده است در درجه اول ناشی از خطای تجویز نادرست دارو بوده است.
اغلب خطاهای دارویی بهوجود آمده ناشی از ناتوانی کاربر در تنظیم درست دستور پزشک روی پمپ یا دستور نادرست یا نامناسب پزشک است. اینگونه خطاها را میتوان از طریق ایجاد پروتکلهای واضح برای تزریق یا استفاده از دستگاههای محاسبهگر دُز دارو کاهش داد. این مراحل روندی که منجر به بروز خطا میشود را نسبت به حالت دستی، سادهتر کرده یا از بین میبرد؛ اما با این وجود حتی زمانیکه این اقدامات نیز رعایت میشوند، خطاهای تزریق نیز هنوز میتوانند رخ دهند. ( مانند زمانیکه یک نقطه اعشار حذف میشود یا واحد تزریق دُز نادرست باشد.)
جریانی که در اثر جاذبه زمین به سمت بیمار حرکت میکند و یا حالت جریان آزاد (Free-Flow) (موقعیتی که در آن جریان سیال بدون کنترل پمپ، به سمت بیمار حرکت میکند) خطر بزرگی در اینفیوژن تراپی محسوب میشوند. اما تزریق بیش از حد از طریق جریان جاذبه به ندرت گزارش شده است. در حال حاضر طبق نظر مؤسسات معتبر اروپایی و آمریکایی، استفاده از پمپهای فاقد سیستم حفاظت از عبور جریان آزاد، غیر قابل قبول است اما به هر حال این عبور جریان جاذبه ممکن است در اثر سهل انگاری کاربر هنوز به وقوع بپیوندد.
توصیه های خرید
توصیههای سفیر آگاهی
برای دانستن حداقل مواردی که باید در مورد خرید اینگونه دستگاهها رعایت کرد، میتوانید به جدولهای موجود در سایت سفیر آگاهی به نشانی www.safirmed.com یا کتاب سفیر آگاهی مراجعه کنید که در اینجا به اختصار به بعضی از آنها اشاره میکنیم.
به طور کلی این دستگاهها باید بتوانند جریانی از 1/0 الی حداقل 999 میلیلیتر بر ساعت با دقت 5% تنظیمات انجام شده را تزریق کنند. طراحی دستگاه باید به گونهای باشد که حداکثر در مدت 10 ثانیه بتوان تنظیمات جریان را تغییر داد.
ما بر این اعتقاد هستیم که دستگاههای دارای DERS به طور قابل توجهی ایرادات محاسبه، نسخهبرداری و برنامهریزی را کاهش میدهد. توصیه ما خرید سیستمهایی است که به DERS تجهیز شدهاند.
با توجه به مطالعات مؤسسه سفیر آگاهی سیستم حفاظت از عبور جریان آزاد به عنوان یکی از الزامات پمپهای تزریق سرم در خریدهای جدید است و دستگاههای فعلی که چنین سیستمی را ندارند باید در اولویت از رده خارج شدن قرار بگیرند.
دستگاههای اینفیوژن پمپ باید نسبت به انسداد حساس بوده و در صورتیکه بین 50 تا 100 میکرولیتر هوا در ست تزریق بود، تزریق را قطع کنند. این سیستمها باید مجهز به هشدار تمام شدن تزریق، تمام شدن مایع تزریق، خطا در جریان، ایراد در ست تزریق، باز بودن درب دستگاه، عدم کارکرد درست دستگاه و تمام شدن یا کم بودن انرژی باتری باشند؛ همچنین این دستگاهها باید بتوانند رخدادهای اتفاق افتاده شامل هشدارها، نرخ جریان و کلیدهای فشرده شده را در فایل جداگانهای همراه با زمان و تاریخ، ذخیره کنند. این فایل باید حداقل 200 رویداد گذشته را ثبت کند. طراحی پمپ باید بهگونهای باشد که بعد از اتمام تزریق حجم تعیین شده، دستگاه به حالت
KVO (Keep Vein Open) با نرخ جریان 1 الی 5 میلیلیتر بر ساعت (در صورتیکه این نرخ بیشتر از جریان تنظیم شده نباشد) برود. پمپها باید تزریق ثانویه اتوماتیک داشته باشند (Piggyback) به نحوی که بعد از اتمام تزریق حجم انتخاب شده در حالت ثانویه به نرخ جریان اولیه بازگردد.
چنین دستگاههایی باید باتری داخلی داشته باشند و انرژی مورد نیاز برای حداقل 4 ساعت کار با نرخ جریان 125 میلی لیتر بر ساعت تأمین کنند. این باتریها باید به راحتی جایگزین شوند و بتوان آنها را به آسانی تهیه کرد و در مدت زمان کمتر از 10 ساعت به حداکثر شارژ خود برسند و شارژ شدن آنها مستقل از کلید اصلی برق ورودی به دستگاه باشد. در مواقعی که برق اصلی ورودی دچار مشکل میشود دستگاه باید به صورت اتوماتیک انرژی خود را از باتری تأمین کند. تمام قسمتهای دستگاه باید ضد آب باشد و در صورت نفوذ مایع به داخل سیستم الکترونیکی، دستگاه هشدار داده و خاموش شود.
قبل از خرید مدلهای جدید به میزان خواستههای خود توجه کنید. تعداد دستگاههای مورد نیاز و تعداد کانالهای تزریق مورد لزوم در هر دستگاه را مشخص و تصمیمگیری کنید از پمپهای تک کاناله میخواهید استفاده کنید یا چند کاناله.
علاقهمندان برای مطالعه متن کامل این مقاله میتوانند به سایت www.safirmed.com مراجعه کنند.
شرکتهای دارنده دستگاههای مانیتور فیزیولوژی علایم حیاتی (مانیتور بد ساید) جهت معرفی محصولات خود در جدولهای مقایسهای تخصصی تجهیزات پزشکی میتوانند به نشانی www.safirmed.com مراجعه کرده یا با روابط عمومی سفیر آگاهی تماس بگیرند.
با توجه به اینکه در شماره آینده راجع به پمپهای سرنگ صحبت خواهیم کرد و جدولهای مقایسهای مربوط به آن چاپ خواهد شد؛ بنابراین از تمامی فعالان این حوزه دعوت میکنیم برای تکمیل اطلاعات مربوط به خود با سفیر آگاهی به شماره 77500165 تماس بگیرند.
بازگشت به ليست اخبار