تحریم‌های یک‌جانبه‌ی آمریکا علیه ایران باعث شد ورود برخی داروها و تجهیزات پزشکی به ایران با مشکل مواجه شود. اگرچه تحریم‌های آمریکا علیه ایران مستقیماً دارو را در بر نمی‌گیرد اما تحریم‌ها علیه نظام بانکداری ایران باعث بروز مشکل در انتقال ارز مورد نیاز دارو برای خرید اقلام دارویی شد و با دشوار کردن واردات دارو و تجهیزات پزشکی، زندگی شمار زیادی از بیماران به ویژه مبتلایان به بیماری‌های خاص را به خطر انداخت. به تازگی وزارت خزانه‌داری آمریکا بخشنامه‌ای با عنوان "راهنمای فروش غذا، کالاهای کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی توسط افراد غیرآمریکایی به ایران" صادر کرد و در این بخشنامه، شیوه صادرات برخی تجهیزات پزشکی به ایران را برای شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی اعلام کرد.

بخشنامه مذکور و لیست اقلام مورد نظر به شرح ذیل است.

وزارت خزانه‌داری

واشنگتن 20220

راهنمای فروش غذا، کالاهای کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی توسط افراد غیرآمریکایی به ایران

تاریخ: 25 جولای 2013

اداره‌ی نظارت بر دارایی‌های خارجی آمریکا این راهنما را در پاسخ به درخواست ارایه‌دهندگان تجهیزات پزشکی و مؤسسات مالی در رابطه با استثنائات بشردوستانه درباره تحریم ایران صادر کرد. آمریکا مجوز و استثنائات زیادی برای فروش غذا، دارو و تجهیزات پزشکی توسط افراد آمریکایی یا از طرف کشور آمریکا به ایران در نظر گرفته است. قوانین تحریم آمریکا علیه ایران، مجوزهای مشابهی نیز برای فروش غذا، کالاهای کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی به ایران از طریق افراد غیرآمریکایی صادر کرده است. برای کمک بیشتر، اشخاص غیرآمریکایی از جمله بانک‌ها و ارایه‌دهندگان تجهیزات پزشکی به شرط رعایت کامل این مجوزها [و همان‌طور که در این راهنما تأکید شده، بدون خدشه‌دار کردن قوانین آمریکا در مورد تحریم] می‌توانند به ایران کالا صادر کنند. تهیه‌ی بودجه و تسهیلات برای این نوع صادرات به ایران توسط افراد غیرآمریکایی مغایرتی با تحریم‌ها نخواهد داشت و از آنجایی که این معاملات ما بین مقامات آمریکا و ایران (برای مثال ارتش جمهوری اسلامی ایران و یا یک بانک تحریم شده‌ی ایران) انجام نمی‌شود، ممانعت قانونی ندارد.

هنگامی‌که پرداخت این معاملات از طریق حساب‌های بانک مرکزی ایران و یا بانک‌های تجاری ایران که در میان بانک‌های تحریم شده از سوی آمریکا نیست صورت پذیرد، نحوه و تسهیلات پرداخت این نوع معاملات ربطی به تحریم‌های آمریکا ندارد. برای مثال، درآمد نفتی ایران که در بانک مرکزی نگهداری می‌شود و یا حساب‌های بانکی دیگر ایران در بانک‌های خارجی، می‌توانند منابع مالی را برای خرید غذا، کالاهای کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی تأمین کنند؛ چه در کشوری که حساب بانکی در آن وجود دارد یا در هر کشور خارجی دیگر؛ البته بدون خدشه‌دار کردن تحریم‌ها، که این موضوع در مقررات تحریم‌های مالی ایران بیان شده است.

در راستای داد‌و‌ستد با ایران، ما خواستار فعالیت بیشتر اشخاص دست‌اندرکار در این تجارت هستیم و اطمینان می‌دهیم که اطلاعات مربوط به طرفین معامله را در حد امکان در اختیارشان قرار دهیم تا از هرگونه تخلف و مغایرت با  تحریم‌ها جلوگیری کنیم.

اداره‌ی نظارت بر دارایی‌های خارجی لیست برخی اقلام و کالاهای پزشکی را که شرکت‌های تجهیزات پزشکی می‌توانند بدون کسب اجازه‌نامه‌ی ویژه این کالاها را به ایران صادر کنند، اعلام کرد. این کالاها در زمینه‌های تجهیزات و منابع عمومی پزشکی، بیهوشی، منسوجات، کاردیولوژی، تجهیزات دندان‌پزشکی، دستگاه تناسلی و ادرار، آزمایشگاهی، کلیه‌شناسی، عصب‌شناسی، زنان و زایمان، چشم‌پزشکی و بینایی‌سنجی، فیزیوتراپی، رادیولوژی، ضدعفونی و جراحی است.

تجهیزات و منابع عمومی پزشکی

• سرنگ، کانول، سوزن در تمامی اندازه‌ها و انواع؛ از جمله کیت‌ها

• کاتترها: در تمام اندازه‌ها و انواع؛ از جمله کیت‌ها

• کویل گایدوایر

• انواع گایدوایر

• لوله‌های آزمایشگاهی با قطر کمتر از دو اینچ. از جمله آداپتورهای مرتبط، رابط، سرپوش، انبرک، نگهدارنده‌ی مخصوص دندان، چنگک، سوپاپ، واشر، دریچه، دکمه‌ی توقف، سنسورهای جریان؛ و تلمبه‌های حلقوی با جریان متناوب کمتر از 600 لیتر بر ساعت (نکته: این لوله‌ها از لاستیک بوتیل و یا فلوروپلیمر ساخته نشده است.)

• دستگاه‌های آندوسکوپی از جمله دستگاه معاینه حنجره، دستگاه لاپاروسکوپی، اسپکیولام معقدی، دستگاه معاینه روده، دستگاه جراحی مفصل، دستگاه معاینه سینوس، دستگاه معاینه جوارح پوستی، دستگاه معاینه چشم، سیگموئیدسکوپ، دستگاه معاینه گوش، دستگاه معاینه شبکیه چشم و کولپوسکوپ

• نمایشگر فشار خون، درجه، مچ‌بند و سرسوزن

• نمایشگر کنترل گلوکز خون

• الکتروشوک‌ها (دفیبریلاتورهای پزشکی)

• دستگاه‌های شستشوی پزشکی

• تجهیزات خون‌گیری، کیسه‌های خون و میز خون‌گیری

• قلم نوری پزشکی

• استتوسکوپ

• اسپکیولام

• قیچی پزشکی

• پنس

• تجهیزات و جعبه‌های پزشکی برای استفاده‌ی فردی

• چکش رفلکس

• نیشتر

• وسایل حفاظت دستگاه شنوایی [گوشی]

• اسفنج مخصوص بیماری‌های گوش

• سرنگ مخصوص گوش

• جرم‌گیر گوش

• سواب بالینی، اپلیکاتور، ظروف مخصوص نمونه آزمایشگاهی، اسفنج، تامپون، چوبک معاینه‌ی حلق، قاشق چوبی، پنبه

• مواد گندزدا برای استفاده‌ی انسان از جمله الکل، ضد میکروب، بنزالکونیوم، بتادین، ید و نارون کوهی

• اسپیلینت [آتل]

• عصای زیر بغل و واکر

• ویلچر، صندلی، برانکار، تخت تاشو

• وسایل نقلیه مخصوص بیمار مثل صندلی، آسانسور، نیمکت، اسلاید، بند و ملافه

• ستون‌های ایمنی، ریل، دستگیره، رمپ، توالت و حمام سیار

• دستگاه‌های کنترل علایم حیاتی بیمار

• پروتز اندام مصنوعی

• ساپورت‌های ارتوپدی، پشت‌بند [braces]، کفش و بالشتک

• تجهیزات گچ‌گیری و باز کردن آن

• تخت‌های کششی ارتوپدیک

• فرم‌دهنده‌ی بدن انسان از جمله بالشتک، گوه، تخت، بالش، پوشش‌های مخصوص و نگهدارنده

• ظروف جمع‌آوری نمونه‌ی آزمایش (ادرار، خون، بافت)

• نوار زخم، گاز استریل، سمبه‌ی جراحی، اسفنج و لباس مخصوص سوختگی

• شریان بند

• تب‌سنج

• دستشویی، کاسه، کیسه و سطل مخصوص دستشویی و ابزارهای نگهدارنده‌ی این وسایل

• تنگ، فنجان، ظروف و لیوان‌های مخصوص پزشکی

• پیاله‌های پزشکی

• مکنده‌ی سرنگ

• کیف‌های مخصوص لوازم و تجهیزات پزشکی مثل کیف‌های از پیش بسته‌بندی شده

• کاندوم

• برچسب‌های پزشکی، دستگاه برچسب‌زن، اشکال، جداول، کارت‌ها، اسناد، بروشور و طرح‌های گرافیکی

• سیستم‌های غیر‌الکترونیکی ثبت پرونده‌ی پزشکی بیمار

• انواع تخت از جمله تخت بیمارستان، تخت بچه و یا گهواره و وسایلی از قبیل تشک، ملافه، بالش و ضربه‌گیر

• منسوجات پزشکی مثل پتو، ملافه، روبالشی، حوله، لیف و کاور

• انواع صندلی از جمله صندلی آزمایش، معالجه، جراحی، یونیت دندان‌پزشکی و حجامت

• صندلی دستشویی فرنگی برای استفاده‌ی بیمارستانی

• انواع پایه از جمله پایه‌ی خون‌گیری، وسایل آزمایشگاه و غذا

• انواع چرخ دستی از جمله چرخ‌ دستی‌های پزشکی، خدمات پزشکی، خدمات غذا و خشک‌شویی بیمارستان

• انواع میز از جمله میز عمل، آزمایش، معالجه، کنار تخت و تجهیزات پزشکی

• ظروفی که برای مواد و وسایل با حجم کمتر از پنج لیتر طراحی شده‌اند

• دیواره و پرده برای خصوصی‌سازی محیط [پارادون]

• انواع کابینت مثل کابینت‌های وسایل پزشکی و دارو

• ‌انواع کف‌پوش از جمله کف‌پوش امنیتی، ضد خستگی یا استرس و یا کف‌پوش‌های مخصوص پزشکی که برای هدفی خاص طراحی شده‌اند

•‌ دستگاه گرمایشی جوهرنمکی

• وسایل گرمایشی از جمله کپسول، ژل، لوسیون و پتو

• تجهیزات گرمایشی و سرمایشی مخصوص بیمار از جمله تشکچه، پارچه پشمی، کپسول، کیسه، پتو و لامپ

• حمام پارافین

• وسایل روشنایی و لامپ‌های جراحی، آزمایش و بزرگنمایی

• دستگاه‌های اندازه‌گیری مثل قد‌سنج، خط‌کش، چسب، نوار، زاویه‌سنج، حجم‌سنج، درجه و پرگار مخصوص پزشکی

• تجهیزات امنیتی مخصوص بیمار از جمله جلیقه، پیش‌بند، دستکش، نگهدارنده‌ی بدن یا اندام مصنوعی، ژاکت، کمربند، مچ‌بند و محافظت‌کننده‌های دیگر

• کفن یا کیسه‌های مخصوص حمل جسد

• موم و مواد چسبناک مخصوص استفاده‌ی انسان

• پاک‌کننده‌ی موم و مواد چسبناک

• کیف‌های تله‌متری برای استفاده بیمار

بیهوشی

• کیسه هوا و کیسه تنفسی

• دستگاه پمپاژ هوا به داخل بینی بیمار

• تجهیزات  بیهوشی از جمله بخارساز، افشانه‌ی مایعات و اسپری تنفسی که برای استفاده‌ی فردی ساخته شده‌اند

• دستگاه آنتی‌سیفون

• بسته‌ی بی‌حسی موضعی برای استفاده فردی

• لوله‌های مخصوص نای

• نوار و پوشش‌های مخصوص سر

• سیستم تشخیص تورم‌های شدید

• فیلتر و محفظه سوزن، دماسنج، دستگاه حساس به کربن دی اکسید، کپسول گاز اشک آور آهکی و دستگاه تغییر دما و رطوبت (نکته: ماسک‌های مخصوص گاز اشک‌آور به غیر از ماسک‌های ساخته شده از آهک سوددار نیاز به دریافت پروانه‌ای خاص دارد.)

• لوله و تجهیزات لازم برای جراحی حنجره

• دستگاه بیهوشی‌سنج

• لوله دم و بازدم دهانی[اورال ایروی]

• دستگاه‌های محرک الکتریکی اعصاب محیطی

• لوله‌های فشار بیهوشی و تجهیزات کنترل‌کننده

• آدمک‌های ماکت برای آزمایش نحوه‌ی اجرای احیای قلبی ـ ریوی

•‌ ویبراتور رطوبت‌ساز

منسوجات

• روپوش پزشکی، وسایل ضدعفونی برای جراحی، لباس فرم، لباس آزمایشگاه و کاور (بدون کلاه)

• انواع لباس بیمار از جمله روپوش، کفش، روتشکی و زیرپوش

• تور و کاور مخصوص باندپیچی سر یا مو

• کاورهای مخصوص کفش

• محافظ آستین لباس جراحی

• کلاه محافظ لبه‌دار و تهویه دار و عینک‌های ایمنی (این مورد شامل محافظ‌های کل صورت نمی‌شود)

• لاتکس یک‌بار مصرف، نیتریل، پلی‌اتیلن، دستکش‌های وینیل و انواع دیگر دستکش‌های پزشکی و ماسک‌های مخصوص جراحی یا آلودگی (این مورد شامل ماسک‌های تنفسی نمی‌شود)

کاردیولوژی

• دستگاه الکتروکاردیوگرافی

تجهیزات دندان‌پزشکی

• تجهیزات دندان‌پزشکی در تمامی اندازه‌ها و انواع

• قفسه وسایل دندان‌پزشکی، سینی، پیش‌بند، کاور، پایه نگهدارنده، پایه عمودی و حفاظت‌کننده

• ایمپلنت دندان و دهان و وسایل آن

• مسواک‌های دندان و دندان مصنوعی

• ظروف مخصوص دندان مصنوعی و وسایل مرتبط

• ابزار مکنده‌ی مخصوص دندان‌پزشکی

دستگاه تناسلی و ادرار

• دستگاه تصویربرداری مثانه

• تجهیزات اوروستومی (جراحی تخلیه‌ی مثانه)

• کیسه‌ی کنترل ادرار، زیرپوش، شلوارک و پوشک بزرگسالان

• دستگاه کنترل مدفوع و سوند

• تجهیزات تنقیه

آزمایشگاهی

• ترازو و درجه‌‌های آزمایشگاهی با وزن زیر 10 کیلوگرم

• گاز آنالیزگر خون بیمار

• دستگاه سانتریفیوژ نمونه پزشکی

• آنالیزگر شیمیایی اتوماتیک برای استفاده بیمار

• دستگاه سنجش‌ انعقاد خون

• دستگاه سنجش‌ میزان اکسیژن در هموگلوبین خون

• دستگاه تراکم‌سنجی استخوان

• دستگاه مجهز به تایمر و دماسنج برای نگهداری لوله‌های آزمایشگاهی

• آنالیزگر الکترولیت

• دستگاه آنالیزگر خون

• پالایشگرهای بافت‌شناسی و سلول‌شناسی و تجهیزات شستشوی بافت

• ظروف آزمایشگاهی با درجه حرارت کمتر از1.0.sq. ft.  

• آنالیزگر پروتیین‌های خاص

• لومینومتر (دستگاه اندازه‌گیری شدت یا نسبت نور بر سطوح)

• دستگاه اندازه‌گیری pH

• دستگاه تشخیص‌دهنده‌ی عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی نمونه‌های آزمایشگاهی

• میکروسکوپ‌های نوری

• پیپت

• یخچال و فریزر با حجم داخلی کمتر از 5.0 cu. ft.

• اسپکتروفوتومتر (دستگاه سنجش شدت نور)، فوتومتر (روشنایی‌سنج) و رنگ‌سنج که برای استفاده‌ی کلینیکی ساخته شده‌اند

• دستگاه آنالیزگر ادرار

• حمام آزمایشگاه آب به میزان کمتر از 10 لیتر برای فعالیت‌های کلینیکی

کلیه‌شناسی

• دستگاه دیالیز کلیه و فیلترهای مخصوص این دستگاه (دیگر لوازم دستگاه دیالیز نیاز به اخذ پروانه‌ای جداگانه دارد)

• تجهیزات لوله و رابط دستگاه دیالیز

عصب‌شناسی

• دستگاه الکتروانسفالوگرافی (دستگاه سنجش و ثبت فعالیت‌های الکتریکی در قسمت‌های مختلف مغز)

زنان و زایمان

• گیره‌ی بند ناف

چشم‌پزشکی و بینایی‌سنجی

• لنز طبی چشم

• مواد پاک‌کننده‌ی لنز چشم

• عینک طبی

• تابلوی بینایی سنجی

فیزیوتراپی

• پارالل بار

• میله‌های تمرین

• میله‌های مخصوص دست

• سکوی مخصوص توانبخشی

• میزهای تمرین

• جکوزی‌های پزشکی

• سکوهای متحرک، پارالل بار، نردبان و پله

• بالشتک، سکو و ترازوی مخصوص تعادل

• ابزار و تجهیزات سنجش توانایی ذهنی

• وسایل توانبخشی دست

• وسایل کمکی برای غذا خوردن

• دینامومتر هیدرولیکی

• اسکولیومتر (انحراف‌سنج تخصصی بدن)

• گونیومتر (زاویه‌‌سنج)

• پدومتر (قدم‌سنج: دستگاه تخمین مسافت طی شده از روی تعداد قدم)

• ارگونمتر(دستگاه سنجش میزان انرژی مصرف شده در یک فعالیت فیزیکی)

• رولونمتر

• تجهیزات ارزیابی حرکت صحیح، طراحی شده برای استفاده‌ی انسان

• تجهیزات مرتبط با حس لامسه، حساس‌سازی و غیرحساس‌سازی

• دستگاه‌های تمرینات توانبخشی؛ وزنه، باند، توپ، تخته و تجهیزات حرکتی

• خمیر و بتونه درمانی

• شناورهای آبی و ابزار آموزشی آن

• کلاه محافظ سر و صورت

• الکتروتراپی، محرک‌های ماهیچه و دستگاه‌های کششی

• محرک‌های فراصوتی

• تجهیزات ماساژ

رادیولوژی

• دستگاه‌های اولتراساند پزشکی

ضدعفونی

• مواد ضدعفونی، ضد باکتری، پوشش‌های ضدعفونی شده برای تجهیزات و ابزار و وسایل پزشکی

• مواد ضدعفونی آماده‌ی استفاده، در ظروف 32 انسی یا کمتر

• صابون‌های ضدعفونی‌کننده، ضد‌باکتری و مخصوص پزشکی؛ مواد شوینده، از پیش شسته شده یا آبکشی شده در ظروف 1 گالونی و کمتر

• شوینده‌ی دست، لوسیون، صابون، مواد ضدعفونی‌کننده، ژل یا کف

• مسواک‌های پزشکی جهت شستشوی تجهیزات و استفاده‌ی بیماران

•‌ پارچه و بسته‌های آزمایش مشخص‌کننده‌ی استریل شدن اشیاء

• ظروف و قالب‌های ضدعفونی با حجم کمتر از 0.3 cu. ft.

• ظروف مخصوص ضدعفونی، قابل استفاده در حرارت و فشار بالا با حجم مخزن کمتر از 0.3 cu. ft. ازجمله سینی، جعبه‌های کوچک، صندوق و فیلتر

جراحی

• گیره‌های جراحی جایگزین بخیه

• ابزار جراحی در تمامی اندازه و انواع

• جعبه‌ی وسایل جراحی، سینی، کف‌پوش، میز چرخ‌دار، کاور، پوشش‌های مخصوص و نگهدارنده، پایه عمودی یا محافظ

• استنت در تمامی سایزها و انواع

• لباس جراحی، پارچه و کاور

• لوله‌های مخصوص خارج کردن هوا، مایعات و عفونت از قفسه سینه

• جعبه‌های نگهدارنده‌ی تجهیزات جراحی

• تجهیزات تزریق خون

• تجهیزات شستشوی لوازم جراحی

• تجهیزات تخلیه‌ی ترشحات زخم

• پارچه‌های کشباف مخصوص جراحی

• تور جراحی

• تخلیه‌کننده‌های دود و تجهیزات کمکی آن

• ابزار جراحی الکتریکی و تجهیزات کمکی آن

• روغن مخصوص تجهیزات پزشکی در ظروف یک گالونی و کمتر